İHBAR TAZMİNATI İhbar Tazminatında Şartlar Süreler Hesaplama SSK primi Vergi

İHBAR TAZMİNATI

İş sözleşmesi, taraflardan birinin fesih beyanının karşı tarafa ulaşmasıyla son bulur. Haklı nedenlerin varlığı halinde fesih derhal yapılabilir. Fakat haklı nedenler dışında bir nedenle sözleşme feshediliyorsa, işçi de işveren de ihbar bildirim sürelerine uymak zorundadır.

İhbar tazminatı, usulsüz fesih bildirimine karşı ödenmek zorunda olan bir tazminattır. İşçi de işveren de talep edebilir. Haklı nedenle fesih derhal yapılabildiğinden ihbar sürelerine uyumak mecbur olmadığı gibi tazminat da gerektirmez.

İş Kanunu 17. madddesi:

“İş sözleşmeleri;

a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,

b) İşi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,

c) İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,

d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra, Feshedilmiş sayılır. “ denmektedir.

0 – 6 ay ————2 hafta

6ay – 1,5 yıl———4 hafta

1,5 yıl – 3 yıl———6 hafta

3 yıl ve üzeri———8 hafta

Bu süreler sonunda iş ilişkisi son bulur. Usulsüz bildirime maruz kalan taraf somut olarak zarara uğramak zorunda değildir, bir zarar doğmamış olsa da talep edilebilir.

İHBAR TAZMİNATI KOŞULLARI

1- İş kanununa tabi olma

İş Kanunu 2. maddesi uyarınca işçi olmak ve 4. maddedeki istisnalardan olmamak gerekir.

2- İş sözleşmesinin belirsiz olması

Belirli süreli iş sözleşmelerinde ihbar tazminatı yoktur.

3- İş sözleşmesinin bildirimsiz feshedilmesi

Bildirimsiz feshin haksız bir nedenle yapılmış olması gerekiyor. Yukarıda da değindiğim üzere haklı nedenle fesihte ihbar süresi de tazminatı da söz konusu değildir.

*İşçi istifa etmişse haklı neden dayalı olsa dahi ihbar tazminatı talep edemez ; Çünkü ihbar tazminatında amaç tarafları haksız feshe karşı korumaktır.*

*İşçi rapor almışsa, rapor sonunda süreler başlar.*

İHBAR TAZMİNATININ HESAPLANMASI

1- Hizmet süresi açısından:

Kıdem tazminatının hesabındaki gibidir.

İşçinin fiilen çalışmaya başladığı tarihten itibaren hesaplanır. Çalışmış gibi sayıldığı günler de dahil edilir.

Mevsimlik işlerde çalışma dönemi dışında sözleşme askıda olduğundan, askıda geçen süreler dikkate alınmaz.

Grev-lokavt durumlarında sözleşme askıda olduğundan, askıda geçen süreler dikkate alınmaz.

2- Ücret açısından:

Yine kıdem tazminatındaki gibi “giydirilmiş brüt ücret” üzerinden kıdemine denk gelen süreye (2-4-6-8 hafta) göre hesaplanır. (Giydirilmiş ücreti kıdem tazminatı yazımda anlatmıştım.)

İHBAR TAZMİNATI ZAMANAŞIMI

T.B.K. 146. maddesine göre 10 yıllık zamanaşımına tabidir.

İHBAR TAZMİNATINDA FAİZ

Yasal faiz uygulanır. (kıdem tazminatında özel bankaların fiilen mevduata uyguladıkları en yüksek faiz kullanılır.)

Faiz temerrüt tarihinden itibaren başlar. Karşı tarafa borcun ödenmesi için ihtarname gönderilir ve süre tanınır. Bu süre sonunda borç ödenmemişse, temerrüt oluşur. Borçlu taraf temerrüde düşürülmemişse, açılan dava ile temerrüde düşürülmüş sayılır faiz bu tarihten itibaren başlar.

İhbar Süresine İlişkin Ücretin Peşin Ödenmesi:

Sadece işverene tanınmış bir haktır(İş K. 17. md.). Bu ihbar süresi boyunca işçinin çalışmasında sakınca görüldüğü takdirde işverence uygulanabilir.(dikkat dağınıklığı, özensizlik…).

Sosyal Sigorta Primi Açısından:

Prime esas kazançlardan olmadığından kesinti olamaz. (kıdem tazminatında aynı şekilde)

Vergi Hukuku Açısından:

İşçi açısından ihbar tazminatı, ihbar süresine dair ücret ödemesi olarak kabul edildiğinden ötür gelir vergisine tabidir.

Damga vergisi açısından

Binde 7,59 oranında damga vergisi alınır.